W ogólnym rozumieniu mała retencja polega na przechwytywaniu i gromadzeniu wody opadowej w okolicy. Pozwala zatrzymać lub spowolnić spływ wód opadowych i ich infiltrację w głębsze podłoże, dbając przy tym o rozwój środowiska naturalnego, poprawia mikroklimat, zapobiega suszy lub powodziom.

Prostym sposobem małej retencji dla przeciętnego właściciela domku jednorodzinnego lub innej inwestycji będzie gromadzenie wód opadowych z dachów i terenów utwardzonych i odprowadzanie jej do ziemi lub do szczelnego zbiornika na deszczówkę, wykorzystując następnie tę wodę do celów bytowych lub do podlewania ogrodu.

Przyjmuje się, iż infiltracja wód do ziemi zasadna jest w przypadku gdy współczynnik filtracji gruntu jest nie mniejszy niż 5 x 10-6 m/s.

W jaki sposób możemy sprawdzić jakie warunki występują w rejonie naszej działki?

Jest oczywiście kilka sposobów wskazujących na potencjalną możliwość zastosowania małej retencji, a także metod dokładniejszych, które pozwolą na zwymiarowanie odpowiednich urządzeń mających za zadanie gromadzenie wody i wykorzystanie do celów bytowych (np. pranie, spłukiwanie, podlewanie ogrodu itp.) lub/ i odprowadzanie wody opadowej dalej w głąb ziemi.

Pierwsze informacje o potencjalnej możliwości odprowadzania wód odpadowych do ziemi na naszej działce powinny się znaleźć w opinii geotechnicznej, którą należy sporządzić przed przystąpieniem do realizacji zadania inwestycyjnego. W opinii powinniśmy znaleźć informacje jakie grunty budują podłoże, jaka jest ich szacunkowa przepuszczalność, czyli współczynnik filtracji oraz jak głęboko zalega zwierciadło wód podziemnych. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia Prawa wodnego oraz zasad konstruowania instalacji infiltracyjnych tj. chłonnych. Prawo wodne zabrania wprowadzania wód bezpośrednio do wód podziemnych, stąd zakłada się iż odległość do zwierciadła wód podziemnych powinna wynosić co najmniej 1,5 m od poziomu stanów wysokich. Jak wiemy zwierciadło wód podziemnych potrafi się wahać w ciągu roku hydrogeologicznego i wahania te mogą osiągać około 1 do 1,5 m. W skrajnych przypadkach np. w przypadku działek położonych na terenach zalewowych nawet więcej.

Jeśli na działce występują odpowiednie warunki do infiltracji i planujemy odprowadzać wodę opadową do ziemi, wtedy zadanym jest wykonanie badań specjalistycznych, które umożliwią nam zbadanie współczynnika filtracji warstw gruntowych występujących w naszym podłożu. Na podstawie odpowiednio dobranych badań polowych można taki współczynnik filtracji wyznaczyć i zastosować w obliczeniach poszczególnych rozwiązań. Współczynnik filtracji wyznaczony metodami polowymi jest najbardziej rzeczywistym odzwierciedleniem prędkości przepływu wody w gruncie.

Jakie mamy obecnie możliwości gromadzenia i odprowadzania wody do ziemi?

Typowym rozwiązaniem przeznaczonym do przechwytywania wody jest podziemny szczelny zbiornik lub rów melioracyjny. Budowa zbiornika wymaga dodatkowych nakładów finansowych natomiast konstrukcja rowu – dodatkowych pozwoleń wodnoprawnych.

Wśród rozwiązań technicznych mających na celu przechwytywanie wody deszczowej i jej infiltrację do ziemi są: skrzynki rozsączające inaczej zwane rygole, muldy, zbiorniki retencyjne, studnie chłonne oraz przeróżne wariacje powyższych rozwiązań umożliwiające szybsze gromadzenie lub odprowadzanie wody w zależności od potrzeb.

W związku ze stałym wzrostem cen za odprowadzanie ścieków, możliwość zastosowania małej retencji do infiltracji wód opadowych z dachów i terenów utwardzonych stanowi ważny aspekt ekonomiczny związany z kosztami eksploatacyjnymi ponoszonymi przez nas w ciągu roku. Zwłaszcza w przypadku gdy mamy działkę o niewielkich wymiarach w większości utwardzoną.

Prawidłowo wyznaczony współczynnik filtracji pozwoli na dobór odpowiedniego rozwiązania technicznego, które będzie zapobiegało gromadzeniu się wód opadowych na trawnikach, w rejonie garażu, czy też na chodnikach i parkingach.

W zależności od wybranych rozwiązań może okazać się konieczne uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego np. na wykonanie studni chłonnej, nie mniej pozwolenie takie uzyskuje się jednorazowo na okres 10 lub 20 lat, po których można złożyć wniosek o przedłużenie decyzji.

Na jednego mieszkańca naszego kraju przypada trzy, a nawet cztery razy mniej wody niż na przeciętnego Europejczyka. Mając na uwadze stały ubytek zasobów wodnych Polski, od wielu lat określany jako wręcz katastrofalny, praktycznie coroczne występowanie suszy hydrologicznej zaleca się stosowanie małej retencji do odbudowy zasobów wodnych kraju.

Dostępnych jest wiele technik umożliwiających retencję w sposób bezawaryjny i nieskomplikowany, a także uzasadniony ekonomicznie.